ارزیابی کم وکیف استفاده و رضایت کاربران ازپایگاه اطلاعاتی نمایه نشریات درکتابخانه های عمومی شهر مشهد

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی پایگاه اطلاعاتی نمایه نشریات در راستای غنا بخشیدن به خدمات اطلاعاتی کتابخانه های عمومی و ارزیابی میزان رضایت و استفاده کاربران از تعامل با آن، انجام گرفته است. جامعه اول پژوهش کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی مشهد، جامعه دوم پژوهش اولین 10کاربرآشنا به پایگاه نمایه و جامعه سوم پژوهش کلیه جستجوهای انجام شده طی بازه زمانی دو ماهه در پایگاه نمایه نشریات بود که در 9 کتابخانه عمومی شاخص از نظر استفاده انتخاب گردید. نوع پژوهش کاربردی و روش پژوهش به 2بخش تقسیم گردید: 1) استفاده از روش مشاهده غیرمداخله گرایانه که با کمک نرم افزار snagit نسبت به ضبط رکوردهای جستجو شده و تجزیه و تحلیل آنها اقدام گردید.2) بخش دوم پیمایشی از نوع توصیفی است که از دو پرسش نامه کاربران و کتابداران برای گردآوری داده ها استفاده شد. یافته-های پژوهش نشان داد: 1) کاربران و کتابداران به ترتیب با میانگین نظرات (88/3) و (61/4) معتقدند کاربران بیشتر با هدایت کتابداران به پایگاه نمایه نشریات مراجعه می نمایند تا با آگاهی قبلی خود. 2) کاربران و کتابداران به ترتیب با میانگین نظرات (88/3) و (38/4) معتقدند مراجعه به پایگاه نمایه بیشتر پژوهش محور است تا آموزش محور. 3) نظرات کاربران و کتابداران در مورد «شیوه جستجو در پایگاه نمایه» با میانگین کلی (94/3) و نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل جستجوهای ضبط شده نشان داد بیشترین جستجوهای انجام شده موضوعی هستند. 4) کاربران و کتابداران با میانگین کلی نظرات (11/3) به انتخاب بیشتر مجلات عامه پسند توسط کاربران توافق نظر دارند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل جستجوهای انجام شده نیز نشان داد بیشتر کاربران، مجلات عامه پسند را انتخاب نموده اند، ولی کاربران بیشتر ترجیح می دانند مقالات علمی پژوهشی را استفاده کنند. 5) نتایج نظرات کاربران و کتابداران درمورد « میزان رضایت کاربران از سهولت دستیابی به محتوای پایگاه نمایه » به ترتیب برابر میانگین( 73 /2) و (63/3) است؛ از دیدگاه کتابداران، کاربران از سهولت دسترسی به پایگاه نمایه اظهار رضایت نسبی دارند. 6) نتایج نظرات کاربران و کتابداران در مورد « نقاط قوت و ضعف پایگاه نمایه نشریات » به ترتیب با میانگین (54/3) و (70/3) «بیش ازحد متوسط» است. در مجموع نقاط قوت پایگاه بیش از نقاط ضعف آن می باشد؛ میانگین کلی (62/3) در مقایسه نظرات دو گروه نشان داد که نظر مراجعان احتمالاً تحت تاثیرکم اطلاعی آنان درباره شیوه استفاده از پایگاه نمایه نشریات بوده است. 7) نظرات کاربران درمورد « نسبت مقالات استفاده شده به بازیابی شده در پایگاه » با میانگین (40/3) نشان داد که بین آنچه بازیابی می شود و آنچه استفاده می شود تفاوت زیادی وجود دارد. تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از جستجوهای ضبط شده توسط نرم افزار snagit نیز نشان داد که تنها از یک درصد مقالات بازیابی شده استفاده گردیده است. 8) نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که آشنایی کتابداران با پایگاه نمایه نشریات نسبت به اینترنت و کامپیوتر بسیار کمتر است. 9) 70 درصد از کتابداران جامعه پژوهش در رفع نیازهای اطلاعاتی خود و کاربران اینترنت را به پایگاه نمایه ترجیح می دهند. 10) کتابداران خود را ملزم به استفاده از پایگاه نمایه می دانند. 11) کتابداران برای استفاده از پایگاه نمایه احتیاج به آموزش دارند. 12) 71درصد از کتابداران اعلام نمودند که استفاده از پایگاه نمایه در آینده بیشتر خواهد بود. 13) همه کتابداران انجام تغییرات در پایگاه نمایه ضروری دانستند و آن را جایگزینی کامل برای همه مجلات چاپی کتابخانه های عمومی ندانستند. 14) عمده ترین نقاط ضعف پایگاه از دید کتابداران به ترتیب در شاخص های 1) امکانات نمایش 2) محتوا 3) امکانات جستجو و در بیان نقاط قوت به ترتیب شاخص های 1) سهولت دسترسی به منابع 2) پوشش موضوعی ذکرگردید.